Dwukomorowa Śluza Paniewo na Kanale Augustowskim.

Śluza Paniewo  to bardzo imponująca, jedyna dwukomorowa śluza na Kanale Augustowskim po stronie polskiej. Położona na 61 kilometrze kanału licząc od strony Biebrzy, jest dziewiątą w całokształcie tej niesamowicie ciekawej budowli hydrotechnicznej. Wybudowana została w latach 1826-1828 przez porucznika Korpusu Inżynierów Michała Horaina. Wyrównuje różnicę poziomów około 6,7 m pomiędzy jeziorem Paniewo i jeziorem Krzywym. Tak duże obniżenie terenu było powodem wybudowania dwóch sprzężonych ze sobą komór. Górna ma spadek 3,3 m , a dolna 3,2 m. Długość śluzy to 88 m , długość pierwszej komory: 41,41 m , długość drugiej komory: 43,64 m , szerokość: 5,95 m. Olbrzymi napór wody i silna filtracja wód podskórnych spowodowały, że generalny remont niezbędny był jeszcze przed I wojną światową. Jednak w okresie II Wojny Światowej - w 1944 r. została ponownie zniszczona przez partyzantów. Wysadzeniu uległy między innymi wrota, a cała konstrukcja pod wpływem działań wojennych uległa naruszeniu. Po wojnie śluzę remontowano kilkakrotnie, lecz z powodu błędów budowlanych mury były niestabilne i uległy przechyłowi. Po próbie zastosowania zastrzyków betonowych, które również nie spełniły oczekiwań budowlanych - w 1973 roku podjęto decyzję o rozbiórce pierwotnej śluzy i odbudowanie jej przy wykorzystaniu współczesnej techniki i materiałów zachowując jednocześnie oryginalny wygląd i system obsługi. Dzięki zachowaniu zabytkowego charakteru powstał zachwycający obiekt. Jest całkowicie sprawny, chociaż do chwili obecnej wykonanych tu było jeszcze kilka remontów. Na śluzowanie potrzebny jest czas około 30 minut, a przebycie jej to niesamowite wrażenie. Dominują je wysokie, ceglane mury, które podczas otwarcia zastawek mają ponad 10 metrów oraz silnie spiętrzona woda wypływająca z komór. Uroczy jest również widok z mostku na położone tuż za śluzą jezioro Krzywe. Obok, po prawej stronie znajduje się dworek śluzowego, natomiast po lewej karczma Starożyn.

Autor: Jadwiga Koniecko