Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach Raciborskich

Początki Rud sięgają XIIIw. kiedy to Cystersi, zakon wywodzący się z benedyktynów i posługujący się ich regułą, przybyli na ten teren sprowadzeni z Jędrzejowa przez księcia Władysława III Opolczyka. Rozpoczęli swoją działalność od wy budowania klasztoru, zasiedlając go w 1255r. Powracając do swojej ewangelicznej prostoty i praktyki ubóstwa, zaczęli w okolicy prowadzić własne gospodarstwa i uprawiać ziemię przez co rozwijali miejscową gospodarkę i osadnictwo. Zajmowali się sadownictwem, leśnictwem i bartnictwem. Utworzyli wiele stawów rybnych, co pozwalało zaopatrywać klasztor i okolicę w żywność. Zajmowali się hodowlą owiec, trzody i bydła będąc samowystarczalnymi w zapewnieniu sobie i okolicy podstawowych środków do życia. Rozkwit klasztoru nastąpił w XVIIw. kiedy zakonnicy rozpoczęli tworzenie manufaktur zajmujących się m.in. wytopem stali w utworzonych fryszerkach oraz jej obróbką w kuźnicach na terenie Rud. W tych latach wybudowano również manufakturę produkującą drut, a także hutę potażu, który produkowano z popiołu powstającego ze spalania drewna i węgla drzewnego, a także przy wypalaniu skał o znacznym stężeniu soli potasu. Potaż w tym czasie był surowcem powszechnie stosowanym przy produkcji mydła, szkła, wyrobów ceramicznych, bielenia tkanin oraz jako nawóz. Ojców Cystersów zmuszono do opuszczenia klasztoru w Rudach w 1810r. na mocy cesarskiego dekretu sekularyzacyjnego, który przekazywał je we władanie hrabiego Wiktora Amadeusza von Hessen-Rotenburga, a po jego śmierci Wiktora von Hohenlohe-Waldenburga. Tym sposobem klasztor stał się siedzibą książąt raciborskich aż do czasu II wojny światowej. W 1998 r. Skarb Państwa zwrócił pocysterskie zabudowania i ogrody Diecezji Gliwickiej. Od tego czasu trwają prace remontowe i adaptacyjne dla celów Ośrodek Diecezji Gliwickiej. W 2009 roku Ojciec Święty Papież Benedykt XVI podniósł kościół w Rudach do godności Bazyliki Mniejszej.

Autor: JureK