Lej krasowy w okolicy Gartatowic

Lej krasowy, lejek krasowy, werteb krasowy, wertep krasowy  zwykle naturalna forma ukształtowania powierzchni ziemi: okrągłe lub eliptyczne zagłębienie terenu, o głębokości zazwyczaj mniejszej niż średnica, często z podziemnym odwodnieniem. Ich średnica może się wahać od kilkudziesięciu centymetrów do kilkuset metrów. Mogą się formować stopniowo bądź pojawiać się nagle. Leje krasowe powstają na skutek stopniowego usuwania słabo związanego podłoża skalnego (takiego jak wapień, gips) przez płynącą wodę, zapadnięcie się stropu jaskiń czy też obniżenie się lustra wody. Czasem lejem krasowym może być także wejście do położonej głębiej jaskini. Są one powszechne wszędzie tam, gdzie dominującymi skałami są wapień, halit albo inne skały które stosunkowo łatwo ulegają rozpuszczeniu przez wodę. Nazwa kras pochodzi od chorwackiego słowa krš, które po polsku znaczy: kamień lub skała. Do popularyzacji i przyjęcia przez naukowców tego terminu, przyczynił się wygląd płaskowyżu Kras w Słowenii, zbudowanego z silnie spękanych, białych wapieni, na których rozwinęły się zjawiska i formy krasowe w klasycznej postaci.

Autor: Adam Wawszczyk