Piec w kochni fortowej

Fort XI w Toruniu, na planie pięciokąta, został zbudowany w latach 1877  1881 z betonu i cegły jako standardowy fort artyleryjski; był jednym z najlepiej zachowanych tego typu. W 1894 r. podczas modernizacji obiektu, przykryto sklepienia nad koszarami metrową warstwą betonu i podwyższono wały, a całość otoczono ogrodzeniem z drutu kolczastego. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku trafił w prywatne ręce i od tego czasu bezpowrotnie niszczeje, gdyż właściciel nic nie zrobił do tego czasu, aby chociażby tylko zabezpieczyć przed wandalami. Obiekt ten zaraz po wybudowaniu otrzymał imię Grosser Kurfürst i wówczas był to Fort V, dopiero po 1920 roku, gdy Toruń włączony został do Polski  zmieniono mu numerację (odtąd jest to Fort XI) i nadano mu imię polskiego króla, który najwyższą władzę w kraju sprawował w latach 1575  1586  Stefana Batorego. Opuszczająca Toruń armia niemiecka zabrała wówczas ze sobą całe wyposażenie mechaniczne fortu, natomiast kable telefoniczne i telegraficzne  zniszczyła. Do 1922 r. obiekt stał pusty, potem przejęło go Wojsko Polskie, które po powierzchownym remoncie wykorzystywało jako czasowe kwatery dla wojska, przede wszystkim artylerzystów uczestniczących w ćwiczeniach na toruńskim poligonie. Na zdjęciu: Rozwalony piec w kuchni fortowej.

Autor: Lech Kadlec