Zamiast trzy - jedna

Przy ul. Królowej Jadwigi 20 w Toruniu stoi okazała kamienica, zbudowana w 1911 r. według projektu Paula Troppa z Berlina, specjalnie dla rodziny Weese  znanych toruńskich piekarzy, żyjących w tym mieście na przełomie XVIII i XIX wieku. Kamienica ta powstała w miejscu trzech XVI-wiecznych kamienic czynszowych, stojących pod numerami 9, 10 i 11 przy ówczesnej ul. Sadlarskiej. W elewacji obecnego budynku (na zdjęciu), widoczny jest pionowy podział naśladujący trzy odrębne pierwotnie domy: w miejscu kamienicy środkowej, w fasadzie wyróżnia się niewielki ryzalit z flankującymi go pilastrami, zwieńczony tympanonem. Poniżej okien ostatniego piętra, fasadę zdobią girlandy oraz przedstawienia 7 głów (prawdopodobnie mają one wyobrażać poprzednich właścicieli fabryki). Dawna kamienica pod nr 11 (to obecnie wschodnia część rezydencji), pochodząca z początku XVI wieku, została nabyta od kupca  Nathanela Speera w 1733 r. przez przybyłego do Torunia z Annenbergu w Saksoni, mistrza piernikarskiego  Johanna Samuela Schreibera, i od tego momentu rozpoczyna się \"piernikowa\" historia tego miejsca (od 1740 r. aż do śmierci w 1750 r. pełnił on także funkcję ławnika w nowomiejskim sadzie). Po jego śmierci, nieruchomość i firmę przejął syn - Johann Samuel (junior), a po nim, w 1761 r. wdowa  Dorota Schreiber. W roku 1761 lub 1763, Dorotę poślubił Johann Weese (żył w latach 1731  1796) i przejął zarządzanie nad warsztatem  ten sposób zapoczątkował toruński ród piernikarzy. Z kolei dawna kamienica spod nr 10, była wcześniej własnością browarników, krawców, szklarzy i rusznikarzy. Kolejny spadkobierca  Gustav Traugott Weese, w latach 1836  1841 zakupił sąsiednie, XVI-wieczne kamienice przy ówczesnej ul. Sadlarskiej 9 i 10, i rozpoczął kontynuowany też później proces ich przebudowywania i scalania oraz łącznie z kamienicą pod nr 11. W 1870 r. dokonano połączenia trzech kamienic wspólnym dachem oraz przekształcenia wnętrz, scalając je funkcjonalnie ze sobą. Mieszkanie właściciela i rodziny było na drugim piętrze, biura fabryki (na pierwszym, a miejsca sprzedaży pierników (3 sklepy) w parterze; natomiast kuchnię, pomieszczenia gospodarcze i pokoje dla służby mieściły się na strychu. Na początku lat osiemdziesiątych XIX wieku, rozbudowano oficyny kamienicy, łącząc je funkcjonalnie z zabudowaniami fabrycznymi, zlokalizowanymi przy ul. Strumykowej 3 oraz Małe Garbary 5.

Autor: Lech Kadlec