Kącik zasłużonych

W holu Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu jest kącik, w którym  oprócz popiersia Mikołaja Kopernika  wiszą na ścianie trzy tablice pamiątkowe, poświęcone zasłużonym postaciom dla tej placówki (na zdjęciu). Zygmunt Mocarski (1894  1941)  polski historyk książki, bibliofil i bibliotekarz, organizator i dyrektor Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz członek-założyciel Towarzystwa Bibliofilów Polskich w Warszawie. Od 1923 r. aż do wybuchu II wojny światowej był dyrektorem (pierwszym) nowo utworzonej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. W 1926 r. współtworzył, a potem był prezesem Towarzystwa Bibliofilów im. Joachima Lelewela w Toruniu; był też sekretarzem naukowym Towarzystwa Naukowego w Toruniu. To tylko kilka funkcji spośród licznych, jakie w swoim życiu pełnił. Otto Freymuth (1892  1957)  niemiecki historyk architektury, etnograf, muzyk i bibliotekarz. Niemieckie władze okupujące Polskę, ściągnęły go do Torunia w 1940 r., aby objął stanowisko kierownika Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika, którą przemianowano wówczas na Stadtbuecherei. Jego niewątpliwą zasługą jest to, że uchronił od całkowitego zniszczenia starodruki i rękopisy oraz czasopisma pomorskie. A było tego aż 35 skrzyń zawierających najcenniejsze wydawnictwa Książnicy, które miały pójść na przemiał zgodnie z wojennymi zarządzeniami ewakuacyjnymi; dzięki Ottonowi znalazły się w archiwum państwowym w Marburgu, ale wyjeżdżając z Torunia z końcem 1944 roku, celowo pozostawił w biurku dokładne spisy zawartości wywiezionych skrzyń wraz z adresem miejsca przeznaczenia. Alojzy Tujakowski (1914  1992)  księgarz, bibliotekarz, pedagog i działacz społeczny. Od 1945 r., kiedy przybył z Wilna do Torunia, objął funkcję dyrektora Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika. Od 1975 r. był dyrektorem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika i w tym czasie rozpoczął rozbudowę sieci filii bibliotek na terenie miasta. To dzięki niemu wiele cennych pozycji (starodruki, rękopisy, mapy, globusy) poddanych zostało fachowej konserwacji, a jego starania, aby przy ul. Słowackiego 8 wybudowany został nowy gmach Biblioteki Kopernikańskiej, uwieńczone zostały sukcesem, bowiem w 1973 r. oddano placówkę do użytku.

Autor: Lech Kadlec