Miejsce po Browarze Pomorskim

Gdy Podgórz (dziś lewobrzeżna dzielnica Torunia) był jeszcze samodzielnym miastem, Georg Thoms  Niemiec ze Skępego, w 1861 r. założył tu browar. Od 1889 r. kierował nim Karl Ernest Thoms (prawdopodobnie syn Georga). W latach 1905  1906 wybudowany został nowy budynek wytwórni, a jego fasada zajmowała większą część Rynku podgórskiego. Nieco później, bo w lata 1909 -1920 przed wytwórnią piwa i napojów chłodzących stał pomnik Wojaka Pruskiego, który upamiętniał żołnierzy niemieckich, którzy polegli na polu walki w roku 1866 oraz na przełomie 1870 i 1871 r. Po zakończeniu I wojny światowej, w 1922 r. browar zmienił właściciela i przez krótki czas zarządzał nim Jan Abramowicz, później przedsiębiorstwo wykupił reemigrant ze Stanów Zjednoczonych  Józef Chronowski i to za jego czasów zakład otrzymał nazwę BROWAR POMORSKI, a w jego logotypie znalazł się pomorski gryf oparty łapą o beczkę . Gdy wybuchła II wojna światowa, Chronowski wraz z rodziną wyjechał za ocean, a browar przejęła administracja niemiecka i w tym czasie pracownikami byli jeńcy obozu z pobliskich Glinek. Zimą na przełomie 1944 i 1945 roku piwnice browaru przekształcone zostały w szpital dla rannych żołnierzy; stworzono tu także prowizoryczny schron przeciwlotniczy. Do dziś nie wiadomo jednak, kto przyczynił się do eksplozji wagonów wypełnionych trotylem, stojących nieopodal na bocznicy kolejowej (przypuszcza się, że to zwykły przypadek, i że to radziecki pocisk trafił w jeden z wagonów powodując potężną eksplozję, w wyniku której całkowitemu zniszczeniu uległ m.in. browar). Wagony z 40 tonami trotylu postawili Niemcy, ale miały one eksplodować dopiero wtedy, gdy przetoczone zostaną do lub w pobliże parowozowni i wagonowni przy toruńskim Dworcu Głównym, ponieważ wycofując się z miasta w styczniu 1945 r. starali się zniszczyć całą infrastrukturę kolejową. Browaru Pomorskiego nigdy nie odbudowano, a i teren po nim nigdy nie został zabudowany; przekształcono go w niewielki park, a we wrześniu 2011 r. odsłonięto w nim kamień upamiętniający to tragiczne wydarzenie wraz z tablicą (na zdjęciu), na której wypisane zostały nazwiska mieszkańców Podgórza którzy wówczas zginęli. W tym samym czasie, staraniem stowarzyszenia Nasz Podgórz, ustawiono też tablicę informacyjną dotyczącą Browaru Pomorskiego.

Autor: Lech Kadlec