Chełmża, chociaż jest niewielkim miastem w obecnym woj. kujawsko-pomorskim, ma stosunkowo bogatą przeszłość. Żeby przybliżyć znaczenie miasta dla kraju, trzeba się cofnąć do początków jego powstawania, bo w miejscu, gdzie dziś leży już ponad 10 tys. lat p.n.e., a więc w epoce kamienia, żyli ludzie. Dowodem na to są wykopaliska archeologiczne, jak chociażby kamienne siekiery, przechowywane obecnie w muzeum. Dzisiaj tamtych ludzi określa się, jako ludzi kultury świderskiej lub lyngbijskiej; obie kultury zajmowały się polowaniem na renifery. Ale już około 4500 lat p.n.e., na tych terenach pojawili się pierwsi rolnicy. Oprócz uprawy zbóż, zajmowali się myślistwem i rybołówstwem oraz hodowlą bydła, a także rytą ceramiką wstęgową. Podczas badań archeologicznych, zarówno w Chełmży, jak i jej pobliżu, natrafiono na ślady osadnictwa ludności wielu kultur: pucharów lejkowych, łużyckiej i wielbarskiej, tzw. Gotami, przybyłych ze Skandynawii. Natomiast ludność słowiańska z plemiennej grupy Goplan, zaczęła napływać dopiero w połowie VII wieku p.n.e. W okresie panowania Piastów, Chełmżę nazywano Łozą i wchodziła w skład kasztelani chełmińskiej, a po śmierci Bolesława Krzywoustego i po podziale Polski na dzielnice ziemia chełmińska (a więc i Łoza) już w 1138 roku przynależała do Mazowsza; wtedy władał nią syn Krzywoustego Bolesław IV Kędzierzawy.
Na zdjęciu: Fragment XIX-wiecznego Ratusza w Chełmży, który jest obecnie siedzibą władz miejskich.
Autor: Lech Kadlec
Chełmża to niewielkie miasto w woj. kujawsko-pomorskim, położone nad brzegiem Jeziora Chełmińskiego; w 1251 r. uzyskało prawa miejskie. Już w średniowieczu, w centrum miasta znajdował się rynek, ale wówczas miasto od strony wschodniej, północnej i zachodniej, otoczone było murami, które rozebrane zostały dopiero w połowie XIX wieku.
Skomentuj