Drewniany kościół pw. św. Wojciecha w Złotorii pod Toruniem, z biegiem lat zastąpiono murowanym i początkowo był kościołem filialnym, przynależącym do parafii w Dobrzejewicach (należał do dekanatu lipnowskiego). Gdy w 1807 roku francuskie wojska oblegały pobliski Toruń, który wówczas należał do Księstwa Warszawskiego, chcąc pozyskać budulec do wzniesienia fortyfikacji, co miało umocnić militarnie miasto, z rozkazu cesarza Napoléona Bonapartego albo marszałka Louisa Davouta (nie wiadomo dokładnie którego z nich), rozebrano złotoryjską świątynię. Złotorianie, aby nie pozostać bez swojego kościoła, z pobliskiego lasu przenieśli do siebie pustelniczą kaplicę. Nie nacieszyli się nią jednak długo, bo w 1821 roku spłonęła prawdopodobnie był to skutek niestarannego zagaszenia świec po niedzielnej mszy świętej, którą odprawił toruński dominikanin ks. Kępiński (brak imienia). Od całkowitej zagłady udało się jednak uratować główny ołtarz (na zdjęciu), który przeniesiony potem został do nowego kościoła, ale drewnianego i w bardzo skromnej formie; wybudował go w 1825 roku Bartłomiej Murawski (poświęcony zaś został dwa lata później, w dzień swojego patrona św. Wojciecha 23 kwietnia). Musiało jednak upłynąć aż 79 lat, aby dwóch architektów z Torunia Roseau i Wicher (brak imion) przygotowali plany nowej świątyni, tym razem murowanej w stylu neogotyckim, którą już pod koniec roku 1906 oddano do użytku (kosztowała wtedy 30 000 marek niemieckich).
Autor: Lech Kadlec
Złotoria to wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Lubicz. W 1242 r. należała do biskupów włocławskich, a w 1262 r. lokowana została na prawie niemieckim. Administracyjnie należała do ziemi dobrzyńskiej, a od 1379 r. była już we władaniu Władysława Opolczyka z dynastii Piastów, który w 1391 r. przekazał wieś Krzyżakom. W maju 1411 r. doszło w Złotorii do wymiany opieczętowanych dokumentów I pokoju toruńskiego.
Skomentuj