Graniczna Wieś Grenzdorf - hitlerowski obóz dla Jeńców Cywilnych

W październiku 1938r. władze Wolnego Miasta Gdańsk (Freie Stadt Danzig) dla więźniów kryminalnych i uchylających się od pracy z tego terenu, utworzyły 2,5 km od centrum Granicznej Wsi (Grenzdorf), obóz pracy wychowawczej. Osoby tu osadzone wykorzystywano do pracy przymusowej w istniejącym kamieniołomie, z którego pozyskiwano materiał do budowy dróg. Działał do wybuchu II wojny światowej. W dniu 13 września 1939r. wykorzystując istniejąca infrastrukturę, władze policyjne Gdańska utworzyły w nim podległy obozowi w Stutthofie, podobóz Grenzdorf, który funkcjonował do końca listopada 1941r. Na około 2 ha terenie znajdowało się 6 baraków, w tym 4 dla więźniów,1 dla służby esesmańskiej i 1 do celów administracyjno gospodarczych. Około 300 systematycznie przebywających więźniów wykorzystywano do niewolniczej pracy przy pozyskiwaniu żwiru, głazów, ich rozbijaniu w sąsiednich kamieniołomach oraz ręcznej produkcji przeznaczonej do budowy dróg kostki brukowej. Przez obóz przeszło około 500 pochodzących z okolicy Wolnego Miasta Gdańsk Polaków oraz Żydzi i Rosjanie. W 1940r. znalazło się w Grenzdorf ok. 100 księży, wśród których był wyniesiony na ołtarze przez Jana Pawła II, rozstrzelany wraz z 67 działaczami polskimi w Gdańsku ksiądz Marian Górecki. Miejsce to było również miejscem stracenia harcmistrza i komendanta Gdańskiej Chorągwi Harcerzy Alfa Liczmańskiego, którego rozstrzelano 20 marca 1940r. Uznaje się, że w obozie w Granicznej Wsi zginęło około 200-250 więźniów, w tym około 40 Żydów, pochowanych w sąsiedztwie obozu. Obecnie, na miejscu obozu, pozostało niewiele śladów miejsca kaźni. O śmierci zamordowanych w podobozie Grenzdorf przypomina utworzone miejsce pamięci z pomnikiem poświęconym ofiarom.

Autor: JureK