Jak w parku

Czego złodzieje nie rozkradli i czego wandale nie zniszczyli, dokonały ówczesne władze Torunia, przekazując tę żydowską nekropolię pod zarząd Miejskiej Zieleni. Zakłady kamieniarskie zwęszywszy niezły interes, prześcigały się w wywożeniu do swoich pracowni, zarówno ocalałe jeszcze pomniki, jak i płyty nagrobne. A trzeba wiedzieć, że wiele grobowców wykonanych było z marmuru, bo chowani tu zmarli pochodzili z bardzo zamożnych rodzin. Sporo tego trafiło nawet do Zakładu Kamieniarskiego Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej mieszczącego się przy ul. Szosa Chełmińska. Wyryte napisy na macewach nie stanowiły przecież żadnego problemu. Szlifierki poszły w ruch, a płyty z nowymi napisami od lat zdobią groby na cmentarzach katolickich. Takie alejki, jak na zdjęciu, wykonano w 1975 r., kiedy dokonano likwidacji toruńskiego kirkutu. Zniwelowano wówczas cały ten teren, nawieziono świeżą ziemię, posiano trawę... Ale mieszkańcy spacerujący po tym zielonym, rekreacyjnym parku, najczęściej z małymi dziećmi, napotykali tu i ówdzie na szczątki ludzkie, których święty spokój został mocno nadszarpnięty.

Autor: Lech Kadlec