Najstarsza na ziemiach polskich

Historia gazownictwa i gazowni miejskiej w Toruniu należy do najstarszych na ziemiach polskich. Funkcjonowała już w 1862 r., ale wówczas mieściła się w centrum śródmieścia, przy ul. Franciszkańskiej (obecnie, po remoncie i adaptacji, w dawnym zbiorniku gazu jest Planetarium, w którym odbywają się pokazy astronomiczne). Gdy Toruń odzyskał niepodległość, Gazownia i jej urządzenia były już na tyle przestarzałe, że zdecydowano się na gruntowną modernizację, ale jesienią 1937 r. zaplanowano też budowę nowej, z własną linią kolejową. Jej lokalizację uwzględniono na Jakubskim Przedmieściu, które w latach trzydziestych XX wieku stawało się dzielnicą przemysłową. Projekt architektoniczny wykonał inż. Teodor Piotrowski, który w Gazowni pełnił funkcję jej kierownika. Poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę nowego obiektu dokonał ówczesny prezydent Torunia  Leon Raszeja w dniu 13 czerwca 1938 r. Gdy wybuchła II wojna światowa, władze okupacyjne przejęły budowę i ją kontynuowały; prace zostały ukończone w 1942 r. Z końcem wojny, Niemcy pozostawili jednak gazownię w opłakanym stanie, pozbawiając ją znacznej części parku maszynowego, urządzeń i materiałów niezbędnych do produkcji gazu. Polacy po pewnym czasie uruchomili produkcję tego błękitnego paliwa. Na zdjęciu: Budynek Gazowni od strony podwórza.

Autor: Lech Kadlec