Sobków - Fortalicja sobkowska

Sobków założony został jako miasto w 1563 roku przez Stanisława Sobka z Sulejowa, kasztelana bieleckiego, starostę małogoskiego i podskarbiego wielkiego koronnego. Później należał do Drohojowskich, Wielopolskich, Sarbiewskich, Myszkowskich i od 1725 roku Szaniawskich. W swej historii wielokrotnie był niszczony, całkowicie spalony w czasie walk w 1915 roku. Prawa miejskie Sobków utracił w 1869 roku. Fortalicja sobkowska, wzniesiona została na lewym brzegu rzeki w latach 1560-1570 przez Stanisława Sobka. Mury obwodowe mają kształt nieregularnego prostokąta z basztami na narożach. W obrębie murów znajduje się obszerny majdan, pośrodku którego ulokowany był pierwotny zamek Sobkowskich. Do murów przylegają zabudowania gospodarcze. Najlepiej zachowało się południowo-wschodnie skrzydło, gdzie znajduje się brama wjazdowa. Pierwotny zamek zastąpiony został przez wczesnoklasycystyczny pałac Szaniawskich. Powstał on w 1767 według projektu Francesco Placidiego. Obecnie znajduje się w stanie ruiny. Zachowała się zwrócona w stronę rzeki fasada główna, z czterema jońskimi kolumnami. Południowo-wschodnia elewacja boczna pochodzi z ok. 1800. Posiada ona ryzalit zwieńczony półkolistym tympanonem. Wypełniony on jest kartuszem stiukowym z rogami obfitości i girlandami. Znajdują się w nim również litery krajczego koronnego Stanisława Szaniawskiego oraz jego żony Anny z Kluszewskich.

Autor: Adam Wawszczyk