Wiatrak w Poradzu

Na skraju wsi, na wzgórzu (widoczny z szosy) stoi przepiękny holenderski wiatrak. Wiatrak góruje nad wsią. Wybudowano go w II połowie XIX w. dużym nakładem środków finansowych. Bryle nadano kształt ściętego stożka - jego wysokość wynosi 14 m, a średnica 10 m. Wewnątrz znajdują się trzy kondygnacje robocze i poddasze. Na masywnym korpusie umocowana jest obracana na łożysku bryła dachowa ze śmigłami. Pozwalało to łatwiej dostosować śmigła wiatraka do kierunku wiatru. Dach o aerodynamicznym kształcie obracał się pod wiatr przy pomocy niewielkiej turbiny. Mechanizm napędowy stanowiły cztery skrzydła osadzone w żeliwnej głowicy. Możliwość obrotu tylko kopuły jest cechą, jaka odróżnia poradzką budowlę od typowo polskiego wiatraka tzw. koźlaka, obracanego do wiatru całym korpusem. Ostatnim młynarzem przed 1945 rokiem był Franz Naatz. Po wojnie wiatrak jeszcze krótko pracował, jednak uruchomienie młynów oraz zaopatrzenie w mąkę w sklepach sprawiło, że szybko stracił swoją rację bytu. 26.09.1979 obiekt został wpisany do rejestru zabytków. Od 1993 roku jest on własnością rodziny z Poradza, która w przyszłości zamierza przeznaczyć budowlę na działalność agroturystyczną.

Autor: Krzysztof Wydra