Szachulcowy kościółek

Niewielki kościółek zbudowany w 1299 roku w lesie na Barbarce w Toruniu  to budowla w konstrukcji szkieletowej. Tego typu budownictwo znane już w starożytności (do jego określania używano łacińską nazwę  opus craticium), było w tamtych czasach niezwykle popularne, pozwalało budować szybko oraz w miarę tanio, a w przypadku jakichkolwiek większych zniszczeń  z łatwością i w krótkim czasie można było odbudować. Przez lata wykształciło się wiele odmian: konstrukcyjnych, terytorialnych i regionalnych. Podstawowymi jednak odmianami są: konstrukcje słupowe, przysłupowe i sumikowo-łątkowe. Konstrukcja szkieletowa może być łączona lub mieszana z innymi typami konstrukcji, zarówno drewnianymi, jak i murowanymi. Dzięki mechanicznej (czyli przemysłowej) obróbce drewna, po roku 1800, konstrukcja szkieletowa stanowiła podstawową technikę budowlaną nie tylko kościołów, ale także ośrodków fortecznych czy sanatoryjno-kurortowych; powstawały nawet całe przedmieścia budowane tą metodą. Na terenie zaboru pruskiego budownictwo szkieletowe zyskało szczególną popularność. Najwięcej tego typu budynków powstało na terenie miast-twierdz, takich jak np. Toruń. Natomiast określenie mur pruski rozpowszechniło się na terenach, które graniczyły z ziemiami włączonymi do Prus w okresie zaborów w XIX wieku. Na zdjęciu: Północna ściana kościoła św. Barbary na toruńskiej Barbarce widziana od strony małego przykościelnego cmentarza.

Autor: Lech Kadlec