Rogów Opolski - Koryto starej Odry

Starorzecza, to nie tylko łowiska, to także zimowiska i tarliska dla ryb oraz ostoja ciekawych i rzadkich roślin. Ich niewątpliwe walory krajobrazowe powodują, że każde z nich ma swój niepowtarzalny klimat i urok. Program kanalizacji górnej Odry, powstały jeszcze w 1819 roku i dokończony w latach 1891- 1895 miał przynieść ochronę przeciwpowodziową dla mieszkańców nadodrzańskich wsi i miast, a także przekształcić rzekę w trakt żeglugowy łączący Śląsk z resztą Niemiec i portem w Szczecinie. Odra na swoim górnym odcinku mocno meandrowała a po licznych powodziach jej bieg często zmieniał koryto. Stary system polegający na stosowaniu przekopów przecinających odrzańskie meandry zastąpiono szeroko zakrojonymi pracami polegającymi na umocnieniu brzegów faszyną i zastosowaniu opasek i kamiennych ostróg. Tylko na odcinku Racibórz Opole rzeka miała sporo zakoli z licznymi wyspami rzecznymi, które po regulacji i kanalizacji zostały odcięte od nowego koryta rzeki. Z pierwotnej długości porównywalnej do Wisły, Odra straciła ponad 100 kilometrów, jej koryto wyprostowano i pogłębiono, wybudowano liczne progi z śluzami i przystosowano do spławu coraz większych barek rzecznych. Na odcinku rzeki pomiędzy Koźlem a ujściem Nysy Kłodzkiej wybudowano 12 stopni wodnych złożonych z jazu kozłowego systemu Poire i śluzy komorowej o parabolicznym przekroju poprzecznym. Dawne malownicze zakola, stały się starorzeczami, jedne powoli zarastały i zanikały, inne wciąż połączone z rzeką stały się ostoją ptactwa wodnego i ryb, które znalazły w nich swoje zimowiska. O dawnym biegu rzeki świadczą dziś stare mapy, dzięki którym możemy porównać zmiany, jakie dokonano w wyniku regulacji rzeki. Odrzańskie starorzecza, leżące niejednokrotnie na terenach lasów łęgowych są obecnie naturalnym buforem dla wezbranej rzeki w czasie większych powodzi.

Autor: Martin M