Międzyrzecz - budynek muzeum w parku zamkowym

Międzyrzecz (łac. Meserici, niem. Meseritz) - miasto w woj. lubuskim. Międzyrzecz należy do najstarszych grodów na ziemiach polskich. Całkowicie pewne informacje o nim pochodzą już z 1005 r. z "Kroniki" Thietmara. O znaczeniu militarnym i politycznym Międzyrzecza przekonani byli nasi średniowieczni władcy co zostało udokumentowane u Galla Anonima w 1094 r. oraz w 1230 r.

Położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych było silnym bodźcem do rozwoju ekonomicznego grodu. Przez Międzyrzecz biegły drogi z Gniezna do Magdeburga, ze Szczecina do Wrocławia i dalej do Krakowa. Nie dziwi więc fakt uzyskania praw miejskich przez Międzyrzecz przed rokiem 1248.

Rozwojowi miasta sprzyjało jego wyjątkowo obronne położenie w widłach dwóch rzek: Obry i Paklicy. Międzyrzecz odgrywał niezwykle ważną rolę jako strażnica zachodniej granicy Polski. Odbudowany przez Kazimierza Wielkiego, gród stał się siedzibą bogatego starostwa (starostą międzyrzeckim był m.in. kanclerz Jan Zamoyski).

W części staromiejskiej w dużym stopniu zachował się do dnia dzisiejszego charakterystyczny dla układu ulic średniowiecznego miasta wachlarzowaty ich przebieg: trzy główne ulice zbiegają się promieniście swymi wylotami przy moście wiodącym ku zamkowi. Taki przebieg ulic podyktowały również warunki topograficzne, zamykające ramionami rzek obszar miasta w trójkąt.

Z zachowanych źródeł historycznych wynika, że w połowie XV wieku Międzyrzecz był największym miastem na zachodnich krańcach Wielkopolski. Szybki rozkwit miasta trwał do końca XVI wieku. Następne dwa wieki były okresem jego zahamowania, a nawet regresu. Kongres wiedeński potwierdził przynależność miasta do Prus. W granicach Prus miasto pozostawało również po roku 1919, kiedy to większość Wielkopolski włączona została w granice odradzającej się państwowości polskiej. Okres ten, mimo iż miał zasadniczy wpływ na obecny kształt Międzyrzecza, jest słabo udokumentowany w historii polskiej.

Od roku 1945 miasto i ziemia międzyrzecka ponownie należą do Polski. 30 stycznia 1945 roku wojska radzieckie wyzwoliły Międzyrzecz, który po podziale administracyjnym z 15 marca 1945 wszedł w skład Pomorza Zachodniego i uzyskał statut powiatu. Na mocy umowy o repatriacji z 1944 roku na teren powiatu Międzyrzecz przesiedlono do 31.XII 1948 roku 23.629 osób z terenów polskich zajętych przez wschodniego sąsiada. Taka różnorodność etniczna przyczyniła się do powstania barwnego przekroju narodowości, kultur i zwyczajów.