Prawosławie w Toruniu

Prawosławie w Toruniu sięga czasów średniowiecza, a Dwór Artusa, jaki znajduje się przy Rynku Staromiejskim, w latach 1724-1756, jako cerkiew służył wyznawcom tej chrześcijańskiej religii. Po powstaniach, zarówno w roku 1830, jak i 1863, z toruńskich nabożeństw prawosławnych korzystali także mieszkańcy Bydgoszczy, którzy nie mieli jeszcze wówczas swojej świątyni. W kwietniu 1921 r. (chociaż istniała cywilna) otwarto wojskową parafię prawosławną, która działała przy Dowództwie Okręgu Korpusu VIII i początkowo służyła wojskowym. Parafia nie posiadając jednak własnego lokum, korzystała najpierw z kaplicy luterańskiej mieszczącej się przy ul. Strumykowej, potem z kaplicy kalwińskiej przy ul. Dominikańskiej, a dopiero w 1924 r. otwarto własną kaplicę prawosławną, która jednak okazała się być zbyt mała wobec potrzeb. W 1927 r., dawny zbór ewangelicki stojący pośrodku Rynku Nowomiejskiego, przekazany został wojskowemu duszpasterstwu prawosławnemu i odtąd stał się dużą cerkwią pw. Św. Mikołaja i dużą parafią, bo połączyła się z cywilną. W 1939 r. parafię przyłączono do eparchii berlińskiej i niemieckiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji, a wszystkie nabożeństwa przeniesiono na ul. Podgórną do drewnianego obiektu. Gdy w 1945 r. do Torunia wkroczyła Armia Czerwona, wierni wyznania prawosławnego byli szykanowani, łącznie z wywożeniem ich do łagrów. Po II wojnie światowej toruńska parafia, jako jedna z pięciu prawosławnych placówek duszpasterskich, weszła w skład dekanatu pomorskiego diecezji warszawskiej. Na zdjęciu: Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny pw. Świętego Mikołaja; stoi przy dwóch ulicach: Podgórnej (z lewej) i Świętego Mikołaja (z prawej).

Autor: Lech Kadlec