Tablica-pomnik

Widoczną na załączonej fotografii tablicę poświęconą pierwszemu wojewodzie pomorskiemu w II Rzeczypospolitej  Stefanowi Łaszewskiemu, pierwotnie planowano przytwierdzić bezpośrednio na ścianie ówczesnego budynku Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Fosa Staromiejska 3 (obecnie jest to budynek Collegium Maius UMK). W ostateczności została ustawiona po zachodniej stronie tego gmachu i umieszczona na cokole z granitowych bloków. Oprócz płaskorzeźby głowy wojewody, umieszczono też herb Rzeczypospolitej oraz Gryfu Pomorskiego; pośrodku tablicy widnieje napis: Pierwszemu wojewodzie pomorskiemu w odrodzonej Polsce  Stefanowi Łaszewskiemu  wdzięczne Pomorze\". Warto nadmienić, że tablicę zaprojektował prof. Eugeniusz Gras, a wykonał Marcin Rożek  poznański rzeźbiarz; tablicę odsłonięto 3 maja 1925 r. Inicjatorem powstania tego upamiętnienia był wówczas wojewoda pomorski w latach 1924 - 1926  Stanisław Wachowiak. Ale po wkroczeniu i zajęciu miasta przez Niemców w 1939 r.  pomnik został zniszczony. Dopiero w 1997 r. został odbudowany z inicjatywy ówczesnych władz województwa toruńskiego oraz Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Odsłonięcie nowego pomnika nastąpiło 11 listopada 1997 r.; była to pierwsza w Toruniu rekonstrukcja z przedwojnia pomnika po 1989 r.

Autor: Lech Kadlec