Tablica upamiętniajaca zsyłkę na Sybir

W 1990 roku na frontowej ścianie budynku obecnej Komendy Policji w Chełmży (ul. Sądowa 2, wcześniej mieścił się tu Sąd) zamocowano tablicę ku pamięci mieszkańcom (około jednego tysiąca) tego miasta i okolic, którzy właśnie spod tego miejsca przymusowo zostali wywiezieni w 1945 roku w głąb Związku Radzieckiego, i jak potem mówili \"na tę nieludzką ziemię\". Dziś w Chełmży żyje tylko jedna osoba z tej wywózki  Zygmunt Mikosza, który urodził się już na zsyłce; gdy powrócił do Polski miał 6 lat. Przy okazji należy przypomnieć, że w styczniu 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej wkroczyli do Chełmży z misją wyzwolenia jej mieszkańców spod okupacji niemieckiej. Od 2 lutego \"wyzwoliciele\" ze wschodu rozpoczęli aresztowania, łapanki na ulicach, walili do drzwi domów w środku nocy i przymusowo ewakuowali ich mieszkańców; takie metody działania czerwonoarmistów stały się codziennością, a w tym mieście trwało to do 9 lutego. 204 osoby nie dożyły celu podróży  zmarły w czasie transportu, a już na miejscu wiele setek osób zmarło na skutek ogromnych mrozów, z braku dostatecznego wyżywienia oraz chorób i wycieńczenia przymusową ciężką pracą.

Autor: Lech Kadlec