Plebania

Budynek na załączonej fotografii, widziany od strony południowej, stoi na rogu ulicy Różanej (z prawej) i Piekary (z lewej). W XIX wieku była to plebania staromiejskiej gminy ewangelicko-unijnej. Obecnie jest to Dom Zakonnego Towarzystwa Jezusowego, ale parter wykorzystywany jest przez różne sklepy. Uważa się, że pierwszym jezuitą, który przybył do Polski był Alfons Salmeron. W 1564 roku Stanisław Hozjusz  biskup warmiński, późniejszy kardynał  zafundował jezuitom kolegium w Braniewie. W 1661 roku w Koronie Królestwa Polskiego powstało jezuicka Akademia Lwowska, a już w 1773 roku, na terenach polskich mieli oni cztery prowincje: wielkopolską, małopolską, litewską i mazowiecką, 137 placówek z 2362 zakonnikami, z czego na terenach zabranych po I rozbiorze około tysiąca. Ogólna liczba kolegiów wynosiła 51, rezydencji zakonnych było 18, domów i stacji misyjnych przeszło 60, szkół 66 (w tym 23 szkoły wyższe z filozofią i teologią), 15 konwiktów szlacheckich oraz 2 seminaria duchowne i 2 akademie. W tym czasie franciszkanie byli najliczniejszą rodziną zakonną w Polsce i to zarówno, co do liczby placówek, jak i liczby zakonników. Po kasacie zakonu i utworzeniu Komisji Edukacji Narodowej, szkoły jezuickie wykorzystano do budowy nowoczesnego systemu oświaty w Rzeczypospolitej. Na początku XXI wieku jezuitów (kapłanów, kleryków, braci i nowicjuszy) w Polsce było ich około 600; żyją i pracują w 41 wspólnotach  w 2 prowincjach: wielkopolsko-mazowieckiej (Warszawa) i południowej (Kraków), a będąc kontemplatywnymi w działaniu, prowadzą: parafie (w tym sanktuaria), kościoły akademickie, uczelnie wyższe, biblioteki, szkoły, Domy Rekolekcyjne, Centra Duchowości, fundacje, centra misyjne i społeczne ośrodki kulturalne i sportowe, wydawnictwa, portal deon.pl i wiele innych dzieł na większą chwałę Bożą.

Autor: Lech Kadlec