Żerniki - widok z kościelnego wzgórza

Żerniki położone są w gminie Janowiec Wielkopolski, na wysokim prawym brzegu doliny Wełny, przy drodze powiatowej do Żnina. Miejscowość wzieła nazwę od żerników lub żyrników (handlarzy bydła).

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1136 roku, gdy częściowo była własnością rycerską a w części należała do arcybiskupów gnieźnieńskich. W 1298 roku wymieniona jako miasto prywatne Dryjów, którzy przyjęli nazwisko Żernickich. W XV-XVIII wieku miejscowość była własnością rodziny Podniewskich, a w końcu XVIII wieku - rodziny Roszkowskich.

Z powodu oddalenia od szlaków komunikacyjnych i słabego rozwoju w 1849 roku utrataciła prawa miejskie. Pamiątką miejskiej przeszłości jest kwadratowy rynek, dziś o luźnej zabudowie głównie z XIX/XX wieku. Pośrodku pomnik ku czci 5 ofiar faszyzmu z okolicy.

Na południe od rynku stoi gotycki kościół Narodzenia NMP z około 1467 roku, z barokowym szczytem z 2 połowy XVIII wieku. Wewnątrz ołtarz i ambona późnomanierystyczna z ok. połowy XVII wieku, dwa ołtarze boczne z 1 połowy XIX wieku i drewniana chrzcielnica późnogotycka z XV/XVI wieku. Wśród płyt nagrobnych wmurowanych w ściany kościoła na zewnątrz wyróżnia się kamienne epitafium gen. Jana Święcickiego (zm. 1813 roku). Przy świątyni drewniana dzwonnica z XIX wieku i jesiony o obwodach do 350cm.