Jezioro Jaczno.

Jezioro Jaczno uchodzi za najpiękniej usytuowane jezioro na Suwalszczyźnie. Widok na jezioro z ozu przy drodze Smolniki-Dzierwany zaliczany bywa do 10 najpiękniejszych w Polsce. Woda w jeziorze jest czysta o charakterystycznym odcieniu zieleni. Taką barwę wody, niespotykaną na Suwalszczyźnie, jezioro zawdzięcza intensywnemu rozwojowi glonu Chlorella. Osobliwością nadjeziornej skarpy są tzw. wiszące torfowiska  zespół źródlisk torfowych występujących na stokach nachylonych pod kątem 4045°. Z południowego krańca jeziora wypływa rzeczka Jacznianka (Jaczniówka) łącząca Jaczno z jeziorem Kamenduł. W latach 80-tych XX wieku planowano wykorzystać to jezioro w systemie elektrowni przepompowej która miała zasilać w energię elektryczną kopalnię rud polimetalicznych w okolicach pobliskich Szurpił. W Suwałkach już istniała dyrekcja kopalni w budowie. Krach PRLu zapobiegł tej niewyobrażalnej dewastacji środowiska.

Autor: Henryk Milewski