jez.Gołdopiwo, Kruklanki

Lodowiec, który kilkakrotnie nasuwał się i ustępował z tych terenów, pozostawił liczne ciekawe formy w postaci wyniesień morenowych i dolin erozyjnych. W kilkunastu takich obniżeniach znajdują się malowniczo położone jeziora z których największe to Gołdopiwo, Sołtmany i Żywe. Większość jezior i jeziorek połączonych jest ze sobą ciekami wodnymi. Na jeziorach w wielkiej obfitości występują różne gatunki kaczek, perkozy, łyski, łabędzie i wiele innych. Prawdziwą ozdobą i atrakcją gminy jest Puszcza Borecka. Na jej terenie istnieją 4 rezerwaty o łącznej powierzchni ponad 650 ha. Największym jest położony centralnie Rezerwat Borki, utworzony w 1958 r. o powierzchni 232 ha W urozmaiconym krajobrazowo terenie gminy spotykamy bardzo liczne pozostałości umocnień z okresu II wojny światowej. Wchodziły one w skład Giżyckiego Rejonu Umocnień. W okolicach Kruklanek istniało kilkadziesiąt schronów na 1-2 karabiny maszynowe, schronów piechoty, łączności i dowodzenia. Fortyfikacje te nie przeszły nigdy chrztu bojowego. Większość tutejszych wsi powstała na bazie osadnictwa szesnastego wieku. Jedynym świadkiem tamtych wydarzeń jest kościół w Kruklankach, wybudowany w 1574 roku, który w stylu stanowi transpozycję baroku na kościelne tradycje gotyckie. Na terenie gminy znajdują się również pozostałości jednego z największych żelbetowych mostów kolejowych na Mazurach. Most zbudowany został we wsi Grądy Kruklaneckie w 1908 roku ponad ciekiem wodnym łączącym jeziora Gołdopiwo i Kruklin. Był to most pięcioprzęsłowy wielkością dorównujący mostom w Stańczykach. Warto obejrzeć także zespół dworca kolejowego z 1905 roku, cmentarz ewangelicki, przykościelny, obecnie parafialny rzymskokatolicki z XV w., pozostałości cmentarza ewangelickiego rodzinnego na przesmyku pomiędzy jeziorami Gołdapiwo i Brożówka. (za Gmina Kruklanki)

Autor: Henryk Mieszkowski