Gościeradów

Gościeradów znajduje się w południowo-zachodniej części województwa lubelskiego, na Wyżynie Lubelskiej nieopodal Wisły.

Pierwsze pisane wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1198 i zostały odnalezione w archiwach klasztoru miechowskiego. Jeżeli chodzi o szersze opisy dziejów Gościeradowa, to pochodzą one już z XV wieku i dotyczą kolejnych właścicieli dóbr ziemskich. Na obecnym terenie wybudowany był skromny drewniany dworek, w którym mieszkała rodzina Gościeradowskich. Prawdopodobnie właściciele tych ziem przyjęli swoje nazwisko od tej miejscowości. W każdym razie dworek i jego otoczenie zmieniało się wraz ze zmianą właścicieli. Właścicielami byli między innymi: Andrzej Tęczyński - Wojewoda Sandomierski, Jan Kazimierz Krasiński - Podskarbi Wielki Koronny i wielu innych. Dobra powiększył i utrwalił ich wielkość Romuald Wybranowski, który jako pułkownik walczył pod Wiedniem za czasów Jana III Sobieskiego. Rynsztunek i zbroje jego znajdują się dziś w muzeum Czartoryskich w Krakowie.

W połowie osiemnastego wieku dobra obejmuje Eligiusz Prażmowski i on też buduje w Gościeradowie murowany pałac w stylu klasycystycznym, w którym obecnie znajduje się Ośrodek Rehabilitacji. Prażmowski był dosyć utalentowanym muzykiem, ale również i dziwakiem. Swoje dziwactwo uwidocznił w architekturze wybudowanego pałacu. Symbolem tego są trzy kolumny podpierające portyk wejściowy. W innych pałacach budowano kolumny parzyście.

Dookoła pałacu zachował się dobrze utrzymany stary park. Do budowli prowadzi brama wjazdowa, jest również łuk triumfalny z około 1820 roku, kapliczka i wazon na postumencie. Nieopodal znajduje się piękny spichlerz z 1780 roku.

A jakie były dalsze losy pałacu? Poprzez małżeństwo córki Eligiusza Prażmowskiego - Marianny z hrabią Wojciechem Suchodolskim ( notabene postać historyczna), dobra gościeradowskie przechodzą na własność możnego rodu Suchodolskich. Ostatnimi dziedzicami są Eligiusz i Edmund Suchodolscy, którzy umierają bezpotomnie. Starszy z nich - Eligiusz (zmarły w 1894 r.)  zapisuje w testamencie cały majątek (ziemie i budowle) na rzecz Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Młodszy Edmund, któremu przypadł majątek w Wojcieszkowie (sprzedany zaraz po odziedziczeniu dla pokrycia wierzytelności zaciągniętych w Paryżu) próbuje podważyć wiarygodność testamentu, ale w każdym z sądów wyroki są dla niego niekorzystne.

Po przejęciu pałacu w 1904 r. przez Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności oraz generalnym remoncie znajduje tutaj swoją siedzibę szpital dla ubogich. Szpital ten przetrwał aż do 1949 r., kiedy to w jego miejsce powstało Państwowe Prewentorium Przeciwgruźlicze.

W 1972 r. przeprowadzono remont kapitalny pałacu. Zabytkowy drewniany dworek przeniesiony został do Kazimierza Dolnego. Wszystkie obiekty zwane Zespołem pałacowo-parkowym Prażmowskich po okresowych remontach przetrwały w dobrym stanie do dziś.

W Gościeradowie w 1908-1920 roku wzniesiono neogotycki kościół według projektu J. Dziekańskiego. Wewnątrz znajduje się kilka barokowych rzeźb i obrazy o tematyce sakralnej T. Danilewicza z pierwszej połowy XIX wieku. Przed kościołem znajduje się murowana kapliczka z 1728 roku z kamienną rzeźbą św. Jana Nepomucena.

 

Elevate your crypto experience with the keplr wallet app. Manage your digital assets securely and seamlessly explore the Cosmos ecosystem with ease!
блекспрут зеркало блекспрут зеркало блекспрут ссылкаблекспрут ссылка blacksprut blacksprut